خطوط دفاعی اختصاصی و غیر اختصاصی در انسان فصل ایمنی زیست شناسی یازدهم
در این مقاله قصد داریم خطوط دفاعی اختصاصی و غیر اختصاصی را به طور خلاصه به شما دانش آموزان عزیز آموزش بدهیم. مبحث خطوط دفاعی بدن انسان در فصل ایمنی زیست شناسی زیست 2 ، با اینکه مبحث ساده و حفظیست ، فرّار است و نکات ترکیبی بسیاری دارد.
در ادامه با درسینوفن همراه باشید …
بیماری ها از جهت عامل ایجاد کننده به دو گروه تقسیم میشوند:
گروه اول
در اثر عوامل غیر میکروبی ایجاد میشوند ، مانند : دیابت شیرین یا بی مزه ، بیماری MS ، ریفلاکس معده ، فشار خون و …
گروه دوم
در اثر عوامل میکروبی ایجاد میشوند ، مانند : ایدز ، آنفولانزا ، کزاز و …
نظریه میکروبی بیماری
در ابتدا تصور نمیشد جاندارانی ریز به سادگی بتوانند انسانی به این بزرگی را بیمار کنند ، اما با گذشت زمان با کمک میکروسکوپ شواهدی به دست آمد که نشان میدهد این اتفاق ممکن است رخ دهد. این نظریه بیان میکند که میکروب ها میتوانند بیماری ایجاد کنند.
شواهد محافظت بدن از میکروب
بدن انسان میتواند در برابر میکروب ها از خود دفاع نشان دهد یعنی میتواند پس از ابتلا خود را درمان کند و از بروز مجدد بیماری جلوگیری کند.
تعریف میکروب
میکروب یا میکروارگانیسم (ریزجاندار) ، جاندارانی هستند که با چشم غیر مسلح (بدون میکروسکوپ) دیده نمیشوند. ویروس ها ، باکتری ها ، گروهی از آغازیان و گروهی از قارچ ها میکروب به حساب می آیند.
نکته ترکیبی : باکتری جانداری پروکاریوت بوده و فاقد هسته و سایر اندامک های درون یاخته است. در این جاندار ، چرخه سلولی (اینترفاز ، میتوز و میوز) دیده نمیشود.
نکته ترکیبی : از آنجا که باکتری ها جاندارانی تک سلولی هستند لذا سطوح سازمان یابی مانند بافت و اندام و … در آنها دیده نمیشود.
بدن انسان برای جلوگیری از ورود میکروب ها و عوامل بیگانه و مبارزه با آنها از روش های دفاع اختصاصی و غیر اختصاصی استفاده میکند.
- دفاع غیر اختصاصی شامل روش های دفاعی است که در برابر طیف وسیعی از عوامل بیگانه موثر است. در پاسخ غیر اختصاصی پاسخ سیستم ایمنی به همه عوامل بیگانه یکسان است و تمایزی بین آنها قائل نمیشود. در واقع این دفاع نمیتواند عوامل مختلف را از یکدیگر تشخیص و تمایز دهد.
- دفاع اختصاصی شامل روش هایی است که فقط بر روی یک نوع عامل بیگانه موثر است و بر انواع دیگر اثری ندارد. در واقع این دفاع به هر عامل بیگانه به طور اختصاصی همان عامل پاسخ میدهد و این پاسخ نمیتواند سایر عوامل بیگانه را از بین ببرد.
انواع خطوط دفاعی در بدن انسان
حال میخواهیم خطوط مختلف دفاع را تفکیک و هر کدام را برای شما مشخص کنیم.
خط اول دفاع غیر اختصاصی
عوامل بیگانه ای مثل میکروب ها از هر نوعی که باشند هنگام ورود به بدن با خط اول دفاع غیر اختصاصی رو به رو میشوند. این خط از ورود آنها به بدن جلوگیری میکند که این روش بهترین راه برای در امان ماندن از عوامل بیگانه است. پوست و مخاط از اجزای این خط هستند که سد محکمی در برابر ورود عوامل بیگانه به بدن ایجاد میکنند.
خط دوم دفاع غیر اختصاصی
اگر عوامل بیماری زا بتوانند از خط اول دفاع غیر اختصاصی عبور کنند و وارد بدن بشوند ، با این خط یعنی خط دوم دفاع غیر اختصاصی مواجه خواهند شد. این خط شامل موارد زیر است:
- بیگانه خوار ها
- گویچه های سفید
- پروتئین ها
- پاسخ التهابی
- تب
خط سوم دفاع اختصاصی
پاسخ این خط به عامل بیگانه به نوع عامل بیگانه بستگی دارد و تنها برا همان عامل موثر است. مثلا پاسخی که علیه ویروس کرونا ایجاد میشود بر روی سایر میکروب ها اثر ندارد. در این روش گروهی از لنفوسیت های B و T نقش اصلی را ایفا میکنند.
امیدواریم این مقاله کوتاه برای شما مفید و موثر واقع شده باشد . نظرات خود و نکات خوبی که در این مقاله جا مانده را برای ما کامنت کنید ??
برای اطلاع از جدیدترین اخبار ، مقالات و دوره های سایت میتوانید در خبرنامه پیامکی ما ثبت نام کنید.
پاسخها