همه چیز درباره مغز ، نکات جامع و تکمیلی که باید درباره مغز بدانید + فیلم

00دقت کنید که این جزوه بدون نکات طلایی و کنکوری، تکنیک ها و نکات ترکیبی می باشد و صرفا جهت اشنایی شما با ساختار مغز برای تشریح کامل آن است.(جزوه کامل در قسمت تدریس درس به درس زیست یازدهم فصل 1 – فلاح نژاد قرار داده خواهد شد)

مغز و نخاع با یکدیگر دستگاه عصبی مرکزی را تشکیل می دهند و بر فعالیت های بدن نظارت دارند. آن ها پیام های مربوط به محیط پیرامون و درون بدن را تفسیر کرده و به آن پاسخ می دهند.دستگاه عصبی مرکزی از دو بخش ماده خاکستری (شامل جسم سلول و رشته های عصبی بدون میلین) و ماده سفید شامل (اجتماع رشته های میلین دار) تشکیل شده است. در مغز، ماده خاکستری در قشر مغز و ماده سفید در بخش داخلی تر واقع شده است.

مغز

مغز از سه قسمت اصلی مخ، مخچه و ساقه مغز تشکیل شده است که مرکز اصلی پردازش اطلاعات در بدن است.

مخ:

بیشترین حجم مغز را مخ تشکیل داده است. بخش قشری آن از ماده خاکستری بوده که بخش وسیعی را به ضخامت چند میلی متر می پوشاند. قشر مخ شامل بخش های حسی، حرکتی و ارتباطی است که بخش حسی پیام های حسی را دریافت می کند، بخش حرکتی به ماهیچه ها و غدد پیام می فرستد و بخش ارتباطی بین بخش حسی و حرکتی ارتباط برقرار می کند.

بخش قشری جایگاه پردازش نهایی اطلاعات ورودی به مغز است که نتیجه آن یادگیری، تفکر و عملکرد هوشمندانه است. همانطور که در شکل مقابل مشاهده می کنید این بخش قشری به صورت چین خورده بوده و برآمدگی ها و شیار های بسیار زیادی دارد که یک شیار عمیق و طولانی نیمکره های مخ را به دو قسمت تقسیم می کند.

این دو قسمت توسط رشته های عصبی سفید رنگی به نام رابط پینه ای و سه گوش به یکدیگر متصل می شوند.

شیار های عمیق دیگری، نیمکره های مخ را به چهار لوب: پیشانی، آهیانه، کیجگاهی و پس سری تقسیم می کنند.

نیمکره های مخ:

دو نیمکره به طور همزمان از همه بدن، اطلاعات را دریافت و پردازش می کنند تا بخش های مختلف بدن هماهنگ با یکدیگر فعالیت کنند. هر نیمکره به طور معمولا اطلاعات حسی و حرکتی نیمه ی مقابل بدن را کنترل می کند (نیمکره راست اطلاعات سمت چپ بدن و نیمکره چپ اطلاعات سمت راست بدن).

علاوه بر این هر نیم کره کار مخصوص به خودش را  هم دارد؛ برای مثال نیمکره چپ به توانایی ریاضیات و استدلال، قدرت تکلم و نیمکره راست به مهارت های هنری مربوط است.

ساقه مغز:

به ترتیب از بالا به پایین شامل مغز میانی، پل مغزی و بصل النخاع می شود

مغز میانی: در بالای پل مغزی واقع شده اند که یاخته های عصبی آن در شنوایی، بینایی و حرکت نقش دارند. برجستگی های چهار گانه بخشی از مغز میانی هستند که دو برجستگي بالايي پيام هاي بينايي و دو برجستگي پاييني، پيام هاي شنوايي را دريافت مي كنند. ياخته هاي عصبي اين برجستگي ها با هم ارتباط دارند، بنابراين وقتي صدايي را مي شنويم، مي توانيم چشم ها و حتي سرخود را به طرف منبع صدا برگردانيم.

پل مغزی: در تنظیم فعالیت های مختلف مثل تنفس، ترشح بزاق و اسک نقش دارد

بصل النخاع: پایین ترین بخش مغز است و در بالای نخاع قرار گرفته است. فشار خون و ضربان قلب را تنظیم می کند و مرکز انعکاس هایی مانند عطسه، سرفه، بلع و مرکز اصلی تنظیم تنفس است.

مخچه:

در پشت ساقه مغز قرار گرفته و دقیقا همانند مخ از دو نیمکره تشکیل شده است که در بین آن ها کرمینه قرار گرفته است. بخش مرکزی آن سفید (درخت زندگی) و بخش قشری آن خاکستری می باشد.

مخچه مرکز تنظیم وضعیت بدن و تعادل است. این اندام به طور پیوسته از بخش های دیگر مغز، نخاع و اندام های حسی مثل گوش پیام را دریافت و بررسی می کند تا فعالیت ماهیچه ها و حرکات بدن را در حالت های گوناگون به کمک مغز و نخاع هماهنگ کند.

سایر ساختار های مغز:

تالاموس ها: محل پردازش اولیه و تقویت اطلاعات حسی اند. اغلب پیام های حسی درتالاموس ها گردهم می آیند تا به بخش های قشر مخ برای پردازش نهایی فرستاده شوند. از هسته های خاکستری مغز هستند که در بالای هیپوتالاموس و ساقه مغز و در زیر قشر مخ قرار دارند.

هیپوتالاموس: در زیر تالاموس قرار دارد و اعمالی مانند دمای بدن، تعداد ضربان قلب، فشار خون، تشنگی، گرسنگی و خواب را تنظیم می کند. دقت کنید که هیپوتالاموس یک غده درون ریز می باشد و هورمون های اکسی توسین، ضد ادراری، آزاد کننده و مهار کننده را تولید می کند و همچنین اعمال غده های ترشح کننده هورمون، میزان آب بدن و خروج شیر از پستان را هم تنظیم می کند.

سامانه کناره ای (لیمبیک): با قشر مخ، تالاموس و هیپوتالاموس ارتباط داشته و در حافظه و احساساتی مانند ترس، خشم و لذت نقش ایفا میکند. این اندام به صورت شبکه کسترده ای از نورون ها است.

اسبک مغز (هیپوکامپ): یکی از اجزای سامانه کناره ای است که در تشکیل حافظه و یادگیری نقش دارد. این اندام در ایجاد حافظه کوتاه مدت و تبدیل ان به حافظه بلند مدت نقش دارد.

میتونین ویدئو ها و آموزش های دیگر ما رو در آپارات مشاهده کنید.